Çanakkale’de “Kehanet Merkezi” yayınlandı! Köylüler burayı “sandalye” olarak kullandı
1997 yılında Çanakkale’nin Biga ilçesine bağlı Kemer köyünde, Marmara Denizi kıyısındaki Parion Antik Kenti’nde yüzey araştırmaları yapılmıştır. Daha sonra 2005 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş başkanlığında kazılara yeniden başlandı.
İlçeye Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 12 aylık kazı statüsü verilmesinin ardından çalışmalar hızlanan antik kentte bulunan buluntular, Anadolu arkeolojisi için önemli bilgiler sağlıyor. Uzmanlar yeni keşiflere ulaşmaya çalışırken buldukları eserler üzerinde araştırmalar yapıyorlar.
BİR DÖNEMİN ‘KEHANETİN MERKEZİ’ OLABİLİR
Arkeologlar, Parion yakınlarındaki Kocagür köy meydanında vatandaşların dinlenme koltuğu olarak kullandığı yazıtı 13 yıl önce bularak kazı envanterine dahil etmişti. İncelemeye alınan yazıtta, tarihçi, coğrafyacı ve filozof Strabo’nun eserinde olduğu gibi bölgede yerleşimlerin kuruluşuna ilişkin anlatıların yanı sıra Parion’un bir zamanlar Parion yakınlarında bir kehanet merkezi olabileceğine dair bilgiler yer aldığı tespit edildi.
Anadolu’nun pek çok antik kentinde bulunan kehanet merkezleri, elit kesimin “gelecekten haber almak” için ziyaret ettiği yerler olarak biliniyor.
2.600 YILLIK ESERİN SIRRI ÇÖZÜLDÜ
Kazı Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş, Parion’da yirmi yıldır sürdürülen kazı sürecinde binlerce eserin ülkenin kültür envanterine eklendiğini, her yıl en az iki yayının bilim dünyasına sunulduğunu belirtti. Kazı ekibi tarafından Parion’un yakın çevresinde, 2011 yılında Kocagür köy meydanında kırık bir mermer blok bulunmuştur. “Üzerinde 3 satırlık yazıt bulunan 2 bin 600 yıllık eserin gizemi çözüldü” dedi.
prof. Vedat Keleş ayrıca verdiği bilgilerde, antik kaynaklara göre Strabon’un eserine göre Parion’a çok yakın bir bölge olan Adresteia’da Apollon ve Artemis’in kehanet merkezi olduğunu, bir süre sonra ise burası önemini yitirmiş, toplanan mimari parçalarla Parion’da mimar Hermakreon tarafından yaptırılmıştır. Anadolu’da dönemin en büyük sunağının yapıldığının bildirildiğini belirtti.
“EŞSİZ BİR KUZEY EGE DİLİYLE YAZILMIŞTIR”
Prof. bu eserde Parion’un kuruluşunda Paros, Milet veya Erythrai kentlerinin etkin rol oynadığının yazıldığını da bildirdi. Dr. Keleş şunları söyledi:
“Bu yazıtta Parion’un adının ‘Pariake’ olarak geçtiğini görüyoruz. Ayrıca yazıtta adı okunamayan bir kişinin Parionlu Artemis’e (Pariake) yapılan bir adaktan bahsettiğini de öğreniyoruz. Strabon’un eserinde ifade edildiği üzere Adresteia’da gerçekten de bir kişinin var olduğu “Bu, Apollon ve Artemis’in kehanet merkezi olabileceğini göstermektedir. Daha da önemlisi bu yazıtın dili bildiğimiz Yunan alfabesine ait değil, farklı bir dilde yazılmış; büyük ihtimalle Kuzey Ege’ye ait eşsiz bir dil.”
”BÖLGEDE BİR SENTEZ KÜLTÜRÜ ORTAYA ÇIKTI”
Kazı Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş, yazıt ve kazılarla ilgili şunları ekledi:
”Yazıtın tarihi dikkate alındığında, Parion Antik Kenti’nin kuruluş sürecinde Anadolu halklarının rol almış olabileceğinin ve daha sonra bölgede sentetik bir kültürün ortaya çıkmış olabileceğinin yadsınamaz bir göstergesi olduğu bize açık görünüyor.” . Bu yazıt bize, başta Parion olmak üzere bu bölgede kurulan şehirlerin, yerel Anadolu halklarının kolonizasyon sürecinde aktif rol oynadığını ve dolayısıyla sentetik bir kültürün bölgeye hakim olabileceğini kuvvetle düşündürmektedir. Yani çevre şehirlerin kuruluşunda bu bölgenin yerel nüfusunun belki de daha baskın bir role sahip olduğunu açıkça gösteriyor.” (AA)
